Weinig historische figuren hebben zo’n impact op de wereld-geschiedenis gehad als Napoleon Bonaparte. Hij was in de eerste plaats een geniale militair, die met zijn legers Europa een ander aanzien gaf.
Op 2 december 1804 kroonde de 35-jarige Napoleon Bonaparte zichzelf in aanwezigheid van de paus in Parijs tot keizer. Dat was niet slecht voor een Corsicaan uit de lage adel, die na de Franse Revolutie van 1789 een bliksemcarrière in het Franse leger had gemaakt.
Door die Franse Revolutie kreeg het land een voor die tijd radicale grondwet. Het betekende bovendien het einde van de monarchie en feodale systeem. Frankrijk raakt in oorlog met buurlanden, die de ontwikkelingen in Frankrijk met argusogen volgden. De openbare onthoofding van koning Lodewijk XVI in 1793 versterkte het wantrouwen in het buitenland.
In 1796 kreeg de 26-jarige Napoleon al het bevel over een Frans leger aan de Frans-Italiaanse grens. Zijn Italiaanse veldtocht werd een groot succes en Napoleon werd zeer populair in Frankrijk.
Daarna volgde in 1798 een veroveringtocht door Egypte, maar Napoleon werd geïsoleerd door de Britten die de Fransen in een zeeslag versloegen en daarmee de terugweg over zee afsneden. Ondertussen waren zijn Italiaanse veroveringen verloren gegaan en hij keerde in 1799 terug naar Frankrijk.
Datzelfde jaar greep Napoleon door middel van een coup de macht in Frankrijk en beëindigde daarmee de Franse Revolutie. Hij bleef vele oorlogen voeren, waarbij hij grote delen van Europa onder Franse invloed wist te krijgen. Eén van zijn beroemdste overwinningen vond plaats bij Austerlitz in 1805, waarbij hij Oostenrijk en Rusland versloeg.
Napoleon voerde niet alleen oorlogen. Tijdens zijn bewind werden standaardmaten als de kilo, liter en meter ingevoerd. Burgers moesten een achternaam opgeven. Burgerlijke wetgeving werd vastgelegd in de Code Napoleon. Versnipperde staatjes en vorstendommen werden samengevoegd tot overzichtelijke bestuurlijke eenheden.
De militaire ondergang van Napoleon begon in Spanje en Rusland. In Spanje werd het Franse leger uitgeput door een Spaanse guerillaoorlog die ondersteund werd door een Engels leger. Midden 1812 viel Napoleon met een groot leger Rusland binnen. Aan het einde van datzelfde jaar was er maar weinig van het leger over. Het was ten onder gegaan aan de kou, logistieke problemen en de Russische tegenstand.
Zijn vele buitenlandse vijanden roken bloed en een coalitie (o.a. Engeland, Rusland, Oostenrijk, Spanje, Pruisen) versloeg Napoleon in 1813 bij Leipzig. In 1814 werd Parijs veroverd en werd de monarchie hersteld. Napoleon werd gedwongen om in ballingschap te gaan op het eiland Elba.
In 1815 keerde Napoleon onverwacht naar Frankrijk terug en werd hij enthousiast ontvangen in Parijs. Hij wist weer een groot leger op de been te brengen, maar hij werd opnieuw door een coalitie verslagen, deze keer op 18 juni 1815 bij Waterloo.
Napoleon werd wederom verbannen. Hij sleet zijn laatste jaren op het eiland Sint-Helena, waar hij goed in de gaten werd gehouden door de Engelsen. Napoleon stierf op 5 mei 1821 aan maagkanker.
Bron: VPRO Geschiedenis dossiers
Lees ook:Franse geschiedenis: Consulaat, keizerrijk en de restauratie (deel 8)
Lees ook:Spielberg maakt serie over Napoleon
Lees ook:Liberté, Égalité, Fraternité!
Lees ook:Door Rusland besteld marineschip Sébastopol eerste keer op Franse zee
Lees ook:Vandaag overleden in 1894: Ferdinand de Lesseps, uitvinder Suezkanaal