Waarschijnlijk weet u al dat Frankrijk overzeese gebieden bezit. Dit geldt immers ook voor andere landen als Nederland, Engeland, Spanje, etc. Maar de Fransen zouden de Fransen niet zijn, als zij hier geen speciale structuur in hadden aangebracht. DOM en TOM. Gaat er bij u al een belletje rinkelen?
De Franse overzeese gebieden zijn allereerst vaak eilanden verspreid over de wereld, maar die wel door Frankrijk bestuurd worden, zoals Nieuw-Caledonië of Frans-Guyana. Administratief gezien hebben deze gebieden niet allemaal hetzelfde statuut. En daar komen de ROM's, DOM's en TOM's om de hoek kijken.
De overzeese regio's (ROM) en departementen (DOM)
Een région d'outre-mer, afgekort ROM, heeft hetzelfde statuut als een regio op het Franse vasteland. Ze zijn integraal onderdeel van het Franse staatsbestel, worden gezien als gewone Franse regio's en zijn daardoor ook onderdeel van de Europese Unie met de status van ultraperifeer gebied.
Elke overzeese regio is onderverdeeld in een of meer overzeese departementen (départements d'outre-mer, afgekort DOM) die tevens hetzelfde statuut hebben als de departementen op het vasteland van Frankrijk. In de praktijk bestaan alle overzeese regio's uit slechts één departement.
Net als alle departementen in Frankrijk zijn ook de overzeese departementen verder opgedeeld in arrondissementen, kantons en gemeenten. Alle overzeese departementen samen zijn onderverdeeld in 13 arrondissementen; die zijn dan weer verdeeld in 156 kantons en de 156 kantons tellen samen 114 gemeenten.
Er zijn in totaal vier overzeese regio's/departementen: Guadeloupe; Martinique; Frans-Guyana en Réunion.
Overzeese territoria (TOM)
Anno 2007 kent de Franse administratie slechts één overzees territorium, de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden die dat statuut al sinds 1956 heeft. De afgelopen jaren hebben de andere TOM's een nieuw statuut gekregen.
Een overzees territorium verschilt van een overzees departement, omdat deze autonomie heeft op administratief en financieel gebied, maar soms worden overzeese departementen en territoria samengenomen onder de naam DOM/TOM. Vooral vroeger werd dit gedaan wanneer men het over alle overzeese bezittingen van Frankrijk had.
Overzeese gemeenschappen
Frankrijk kent ook een aantal overzeese gemeenschappen, ofwel collectivité d'outre-mer. Wat dit precies is, is moeilijk omschrijfbaar omdat er verschillende varianten van te vinden zijn, eigenlijk is het een verzamelnaam van verschillende statuten. Deze categorie is gecreëerd door een wetswijziging op 28 maart 2003.
In totaal zijn er zes overzeese gemeenschappen:
Frans Polynesië, officieel "Overzees land Frans-Polynesië" (Pays d'outre-mer de la Polynésie française), heeft van de vier de grootste autonomie. Zo kan Frans-Polynesië zelf wetten uitvaardigen en heeft het de mogelijkheid gekregen inwoners een lokaal Frans-Polynesisch burgerschap toe te kennen op basis van permanent verblijf, wat een vereiste is om op regionale verkiezingen te mogen stemmen. Frans-Polynesië heeft sinds 2003 het statuut van overzees land (pays d'outre-mer).
Mayotte, officieel "Departementale gemeenschap Mayotte" (Collectivité départementale de Mayotte), is een eiland in de Indische Oceaan dat tot 1976 deel uitmaakte van de Comoren. Het huidige statuut ligt dicht bij dat van een overzees departement, zo heeft Mayotte ook een vierkiesbare generale raad. Voorlopig is Mayotte nog een departementale gemeenschap (collectivité départementale) maar men is druk in de weer om het statuut te veranderen in overzees departement/regio.
Wallis en Futuna, officieel "Eilandenterritorium Wallis en Futuna" (Territoire des Îles Wallis-et-Futuna). Lees hierover meer in de blog Wallis en Futuna.
Saint Pierre en Miquelon, officieel "Territoriale gemeenschap Saint-Pierre en Miquelon" (Collectivité territoriale de Saint-Pierre et Miquelon), is een archipel net voor de kust van Canada. Deze gemeenschap heeft een verkiesbare generale raad, een overblijfsel van toen het nog een overzees departement was (1976-1985). Van 1985 tot 2003 zijn deze eilanden ook nog een territorium met speciaal statuut (Collectivité territoriale à statut particulier) geweest. De officiële naam van dit gebiedsdeel herinnert daar nog steeds aan.
Frans Sint-Maarten, officieel "Gemeenschap Sint-Maarten" (Collectivité de Saint-Martin), is het noordelijk deel van het eiland Sint-Maarten. Het was tot 2007 een gemeente binnen de DOM-ROM Guadeloupe, maar in 2003 koos de bevolking in een referendum voor een zelfstandige status, welke vier jaar later gerealiseerd werd.
Saint-Barthélemy, officieel "Gemeenschap Saint-Barthélemy" (Collectivité de Saint-Barthélemy), was net als Frans Sint-Maarten tot 2007 een gemeente van Guadeloupe, maar koos in 2003 eveneens voor een zelfstandige status.
Lees meer over de overzeese gebieden op de site van het Ministerie van de overzeese gebieden (in het Frans)
Lees ook:Uitgelicht: het eiland Mayotte
Lees ook:Frankrijk: de feiten
Lees ook:Weeralarm door sneeuw in Frankrijk
Lees ook:Bijzondere beelden van uitbarsting vulkaan op eiland La Réunion
Lees ook:Huis in Frankrijk verkopen? Adverteer gratis.